برگزاری چهل و پنجمین عصرانه داغ سلامت(سلسه نشست های نظام سلامت و تفکر سیستمی)

چهل و پنجمین نشست این سلسله، تحت عنوان «مبانی مفهومی پویایی‌شناسی سیستم‌ها»، در تاریخ دوشنبه 26 آبان ماه از ساعت 15 تا 17 با حضور و سخنرانی آقای دکتر علینقی مشایخی در تالار شهید بهشتی (رویش) برگزار شد. در این جلسه آقای دکتر مشایخی به بررسی مبانی مفهومی پویایی شناسی سیستم ها پرداخته و نمونه هایی از کاربرد آن برای نظام سلامت ارایه کردند. آقای دکترمشایخی در سخنرانی خود توضیح دادند که نظام سلامت از اجزای متعددی تشکیل شده است که به‌طور متقابل با یکدیگر در تعامل هستند تا اهداف آن محقق شود. افت کیفیت خدمات نتیجه تعامل این اجزا و به‌کارگیری رویکرد «کل‌نگری» به‌جای «جزءنگری» را ضروری می‌سازد. پیشرفت علم معمولاً بر اساس تخصص‌گرایی بوده، اما برای درک تغییرات، ضروری است که سیستم به‌طور کل دیده شود. در هر سیستم کل‌نگر، «فیدبک» یا روابط علت و معلولی بسته وجود دارد. این فرآیند شامل چرخه‌ای از تصمیم‌گیری، اجرا و ظهور مشکلات جدید است. به‌عنوان مثال، در بیمارستان‌ها، نسبت تقاضا به ظرفیت تحت تأثیر کیفیت و قیمت خدمات قرار دارد. افزایش جذابیت خدمات می‌تواند منجر به افزایش تقاضا و در نهایت کاهش کیفیت شود. در نمونه‌ای از همه‌گیری کرونا، افراد از طریق ارتباط با بیماران مبتلا به ویروس، به بیماری مبتلا می‌شوند. دولت و جامعه با رصد مرگ‌ومیر، بر رفتار مردم تأثیر می‌گذارند. فیدبک‌های مثبت و منفی در این چرخه تأثیر بسزایی بر روند شیوع بیماری دارند. ایشان ادامه داند که تحلیل سیستم‌ها به ما کمک می‌کند تا سیاست‌های مؤثری طراحی کنیم. برای مثال، راه‌حل‌های موقت مانند قرض گرفتن برای حل مشکلات مالی ممکن است مشکلات ریشه‌ای را عمیق‌تر کند. در عوض، راه‌حل‌های اساسی نیازمند تفکر و زمان بیشتری هستند. تخصیص منابع نیز باید بر اساس الگوی موفقیت انجام گیرد. فشار جامعه بر نظام درمان می‌تواند به نادیده‌گرفتن اهمیت پیشگیری منجر شود و در بلندمدت سلامت جامعه را تهدید کند. سخران به این موضوع تاکید نمودند که پویایی‌شناسی سیستم‌ها بر درک دلایل تغییرات و طراحی اقداماتی برای آینده‌ای بهتر تمرکز دارد و بسیاری از مشکلات ناشی از عدم دید کل سیستم و تفکر کوتاه‌مدت هستند. در نهایت، برای بهبود وضعیت، باید ساختار سیستم را شناسایی کرده و از آن به‌عنوان ابزاری برای فهم بهتر و حل مسائل استفاده کنیم. فهم ما از سیستم و چگونگی تعامل اجزا با یکدیگر می‌تواند به طراحی سیاست‌های مؤثر و پایدار منجر شود. در ادامه آقایان دکتر لامعی، پورقادری و سیبویه که به عنوان اعضای پنل به صورت مجازی حضور داشتند به بیان نظرات خود پرداختند. در پایان نیز از کتاب بازی های تفکر سیستمی (راهنمای کاربردی برای درک سیستم های پیچیده) ترجمه آقا ی دکتر مجتبی احمدزاده و دکتر علی سیبویه توسط جناب آقای دکتر علینقی مشایخی رونمایی گردید. سلسله نشست‌ها تفکر سیستمی در نظام سلامت دوشنبه آخر هر ماه در تلار شهید بهشتی دانشگاه برگزار می شود. این جلسات با فراهم کردن یک فضای آموزشی و تبادل نظر برای دانشجویان و پژوهشگران در حوزه سلامت و مدیریت بحران، فرصتی مناسب برای ارتقاء آگاهی و دانش در زمینه تعاملات پیچیده نظام سلامت فراهم کرده است.